ျမစ္ဆံုကို တ႐ုတ္ စြန္႔လႊတ္ဖြယ္ရွိ

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ေဖာင္းပြေနသည့္ စီးပြားေရးကို ေျဖရွင္းရန္အတြက္ တ႐ုတ္အာဏာပိုင္မ်ားက ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ တင္းက်ပ္ ကန္႔သတ္မႈ အသစ္မ်ား ခ်မွတ္လာျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္းကို တိတ္ဆိတ္စြာ စြန္႔လႊတ္ရန္ အေၾကာင္းမ်ားျဖစ္လာေနသည္။

China Power Investment Corporation (CPI) က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ ျခင္းကို ရပ္နားရန္ဆံုးျဖတ္လိုက္ျခင္းအား ပယ္ဖ်က္ေပးရန္ ျမန္မာ အစိုးရအား ဖိအားေပးခဲ့ေသာ္လည္း တ႐ုတ္အစိုးရ၏ ဘ႑ာေရး ဦစားေပးခ်က္ အသစ္မ်ားအရ ျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းသည္ ပ်က္စီးသြားဖြယ္ရွိေၾကာင္း ေလ့လာအကဲခတ္သူ မ်ားက ေျပာၾကသည္။

“မၾကာေသးခင္ကာလအထိ တ႐ုတ္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ နဲ႔ သူ႔ေလာက္ မႀကီးတဲ့ တ႐ုတ္ ထုတ္ကုန္သြင္းကုန္ဘဏ္ တို႔ဟာ ႀကီး ထြားလာတဲ့ ေစ်းကြက္ေတြအတြက္ အၿမဲတမ္း မိတ္ေဆြေကာင္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အရင္းအႏွီး နည္းေနတဲ့ ေနရာေတြအတြက္ သူတို႔က အစိုးရကိုေရာ ကုမၸဏီေတြကိုပါ အတိုးႏႈန္းျမင့္ျမင့္နဲ႔ ကာလတိုေခ်းေငြ ထုတ္ေခ်းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုေတာ့ အဲဒီ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ ဘဏ္ႀကီးေတြ ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားၾကပါၿပီ” ဟု လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွ Financial Times သတင္းစာက ေရး သားခဲ့သည္။

“တ႐ုတ္အစိုးရက ဘဏ္ေတြကို မွန္မွန္ဖိအားေပးလာတာနဲ႔ အမွ် ျပည္မႀကီးရဲ႕ေခ်းေငြက ျပည္တြင္းမွာေရာ ျပည္ပမွာပါ ခက္ခဲ လာပါတယ္။ အေမရိကန္မွာ ေခ်းေငြထိန္းခ်ဳပ္မႈ ဆက္လက္ရွိေနမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚေနခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ အႀကီးအက်ယ္ကို ျဖစ္ေပၚေနပါၿပီ” ဟု Financial Times ကဆိုသည္။

ျမန္မာ့အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနသူ ပညာရွင္တဦးျဖစ္ေသာ Sean Turnell က တ႐ုတ္အစိုးရ၏ ေခ်းေငြ အတားအဆီး မ်ားေၾကာင့္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃.၆ ဘီလီယံတန္ဖိုးရွိသည့္ ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္းသည္ တိတ္တဆိတ္ အဆံုးသတ္သြား ႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။

“ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္းက ၂ ဘက္လံုးအတြက္ စိတ္ကသိကေအာင့္ျဖစ္စရာတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတိုင္းဆက္သြားမယ္ ဆိုရင္လည္း တဘက္ဘက္က မ်က္ႏွာပ်က္ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဘဏ္ေတြရဲ႕ ေခ်းေငြကို ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ျခင္းက ႐ႈပ္ေထြးေနတဲ့ အေျခအေနတခုအတြက္ အေျဖျဖစ္လာမွာ ေသခ်ာပါတယ္” ဟု သူကေျပာသည္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္က သူ၏ သမၼတသက္တမ္းၿပီးဆံုးသည့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အထိ ဆည္တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ရပ္တန္႔ထားရန္ အမိန္႔ထုတ္လိုက္ၿပီး မ်ားမၾကာမီမွာပင္ CPI က လုပ္ငန္းမ်ားကို အျမန္ဆံုးျပန္လည္ စတင္ႏိုင္ေရး အတြက္ ဆူဆူညံညံေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ရွိ Macquarie တကၠသိုလ္၏ ပါေမာကၡျဖစ္၍ Burma Economic Watch ၏ ပူးတြဲ အယ္ဒီတာလည္းျဖစ္သူ Sean Turnell က အစိုးရပိုင္ လုပ္ငန္းႀကီးမ်ား၏ ပင္လယ္ရပ္ျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားအတြက္ ေခ်းေငြကို တ႐ုတ္အစိုးရက ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ျခင္းသည္ ျပႆနာအတြက္ အလြန္မွန္ကန္သည့္ ထြက္ေပါက္ဗ်ဴဟာ တခုျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

“ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အထင္ရွားဆံုးသာဓက ျဖစ္တဲ့ ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္းရပ္တန္႔ထားျခင္းကို ဆက္ထိန္းလိုက္ႏိုင္တဲ့ အတြက္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔လည္း အသက္႐ွဴေခ်ာင္ၿပီး သက္သာရာ ရသြားႏိုင္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံလည္း ဣေျႏၵ မပ်က္ စီမံကိန္းကေန ျပန္ထြက္သြားလို႔ရပါၿပီ။ ၂ ဘက္လံုးအတြက္ အက်ိဳးရွိမယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္” ဟု သူကေျပာ သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ေႏွးေကြးက်ဆင္း သြား ရျခင္းမွာ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ ဘ႑ာေရးမူ၀ါဒ ျပင္းထန္ တင္းက်ပ္ လာမႈေၾကာင့္ဟုလည္း ဆိုႏိုင္ပါသည္။

ဧၿပီလ အေစာပိုင္းတြင္ China Radio International အသံလႊင့္ဌာနက ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္တြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ မႈ အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္း ၂၀ သာရွိခဲ့ၿပီး ၂၀၁၂ အတြင္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံခဲ့မႈ၏ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ တ႐ုတ္ ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမႈ အမ်ားဆံုး ျဖစ္သည့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၏ ၁ ရာခိုင္္ႏႈန္းသာ ျဖစ္သည္ဟု ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည္။

The China Business News သတင္းစာကလည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္သည့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားထဲတြင္ ၄ ႏွစ္ အတြင္း ပထမဆံုးအေနျဖင့္ အဆင့္ ၁၀ ၀န္းက်င္သို႔ က်သြားေၾကာင္းေရးသားခဲ့သည္။

“ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေစ်းကြက္အေျခအေနေတြကို ရင္ဆိုင္တဲ့ေနရာမွာ လက္ေတြ႔က်ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံက သူရဲ႕ ျပည္တြင္းျပႆနာေတြနဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြ အေပၚမွာ အရမ္းကို ပိုၿပီး အာ႐ံုစိုက္ေနပါတယ္” ဟု စြမ္းအင္ ဆိုင္ရာပညာရွင္ တဦးျဖစ္ေသာ John Richardson က ICIS မဂၢဇင္းတြင္ မွတ္ခ်က္ျပဳေရးသားခဲ့သည္။

ထိုသို႔ ေခ်းေငြ ျဖတ္ေတာက္ ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းမ်ား အေပၚသို႔သက္ေရာက္ မႈမ်ားရွိႏိုင္ၿပီး အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ၊ ကေမာၻဒီးယား ႏွင့္ လာအိုႏိုင္ငံမ်ားမွ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းမ်ား ျဖစ္သည္ဟု သူကေျပာသည္။

တ႐ုတ္ အစိုးရပိုင္ ကုမၸဏီႀကီး ၃ခုျဖစ္သည့္ Sinohydro Corporation၊ China Three Gorges Corporation ႏွင့္ China Southern Power Grid တို႔က ေငြေၾကးစိုက္ထုတ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းရွိ သံလြင္ျမစ္ေပၚတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္ ယူႏိုင္မည့္ ဆည္ အေျမာက္အမ်ားတည္ေဆာက္ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း သတင္းမ်ားထြက္ေပၚခဲ့သည္။ ၎တို႔ထဲမွ မည္သည့္ စီမံကိန္းကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္မည္ ဆိုျခင္းကို ေသခ်ာစြာ မသိရေပ။

၀ါရွင္တန္ အေျခစိုက္ Stimson Center မွ ပညာရွင္တဦး ျဖစ္ေသာ Yun Sun က ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ေရႊ႕ဆိုင္းလိုက္ၿပီး ကထဲက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွ အဓိက ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွဲမႈ အသစ္မ်ား အားလံုးကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ေရႊ႕ဆိုင္းခဲ့သည္ဟု ေဖေဖာ္ ၀ါရီ လ အတြင္းတြင္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ စီးပြားေရး စီမံကိန္းတခုကို ကံတရားက ေျပာင္းလဲေပးတဲ့ အတိုင္းပဲ ထားလိုက္မွာလား၊ တ႐ုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရးရဲ႕ အနာဂတ္အေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈ အျဖစ္ခံ မွာလား ဆိုတာကို အေမွ်ာ္အျမင္ ရွိရွိနဲ႔ ျပန္လည္ ဆင္ျခင္စဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္” သူကေရး သားခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္လည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိစီးပြားေရးျပႆနာမ်ားက ပိုမိုႀကီးမားေနသျဖင့္ ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္း ေမွးမွိန္သြား ရျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

“တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ GDP ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈႏႈန္းက ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လကုန္အထိ ၃ လပတ္ ကာလေတြတိုင္းမွာ ၁.၄ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ ေႏွးေကြး သြားပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကုန္ပစၥည္းတင္သြင္းမႈက ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ ၁.၆ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးလာပါတယ္” ဟု Financial Times သတင္းစာက ဆိုသည္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လအတြင္းမွာ ႏိုင္ငံျခား ႏိုင္ငံျခားကုန္ပစၥည္းတင္သြင္းမႈက ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ ၁၁.၃ ရာခိုင္ ႏႈန္းက်ဆင္းသြားပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးက ကမာၻ႔ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈရဲ႕ ေမာင္းႏွင္ အားအျဖစ္ရွိေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အခန္းက႑ (အထူးသျဖင့္ ေပၚထြက္လာေနတဲ့ ေစ်းကြက္ေတြ အတြက္) က အနာဂတ္ကာလမွာ ေမွးမွိန္သြားမယ္ ဆုိတာကို ေဖာ္ ျပေနပါတယ္” ဟုလည္း Financial Times ကေရးသားခဲ့သည္။
Credit: Irrawaddy