BBC ႏွင့္ ေရာင္ျခည္ဦး အလုပ္သမားမ်ားအဖြဲ႕ အတြင္းေရးမွဴး ဦးမိုးေဆြ၏ အင္တာဗ်ဴး

ေရႊ႕ေျပာင္းဝင္ေရာက္အလုပ္လုပ္ၾကသူေတြဆိုတာကို ၾကားလိုက္ရတယ္ဆိုတာနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးသားႏိုင္ငံေတြက အလုပ္သမားေတြက ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံက အလုပ္သမားေတြ သူတို႔ရဲ႕ အလုပ္ေတြကို လုပ္ခသက္သက္သာသာနဲ႔ ဝင္လုေတာ့မယ္လို႔ ျမင္ၾကပါတယ္ မဖြံၿဖိဳးေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဘက္က်ေတာ့လဲ ႏိုင္ငံျခားထြက္ၿပီးအလုပ္လုပ္ၾကေတာ့မယ့္သူေတြထဲ ပညာတတ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ပါသြားမလဲ Brain Drain ေတြ ရွိရမယ္ေပါ့ေလ ပူၾကပင္ၾကရပါတယ္ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ဘက္စလံုးအဆိုးႀကီးပဲရတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီးသားႏိုင္ငံေတြဘက္ကို အရင္ၾကည့္ရေအာင္ပါ Migration နဲ႕ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စာအုပ္သစ္ တစ္အုပ္ ထြက္လာပါတယ္ စာေရးဆရာ AM Gording နဲ႕အတူ စာေရးဆရာ Nokar က exceptional people ဆိုၿပီးေတာ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႕ေရးသားထားတဲ့ စာအုပ္ပါ အဲ့ဒီမွာ ဆေရးသူေတြက နယ္စပ္ေတြကို အတားအဆီးမရွိသာ ဖြင့္ေပးလိုက္ ကမၻာ့စီးပြားေရးတိုးတတ္မႈႏႈန္းဟာ ျမင့္လာၿပီးေတာ့ ဝင္ေငြ တိုးလာတဲ့ ပမာဏက ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကေပးေနရတဲ့ ဖြဲ႕ၿဖိဳးေရးကူညီေရးရဲ႕ ပမာဏရဲ႕ အဆ ၅၀၀ေလာက္ ကဲ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံဘက္က အလုပ္သမားေတြ ႏိုင္ငံျခားထြက္လာမႈေၾကာင့္ အဲ့ဒီမွာ ရွာလို႔ရတဲ့ ဝင္ေငြေတြ ကိုယ့္ႏိုင္ငံေတြကို ျပန္ပို႔တာေၾကာင့္ ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စီးပြားတတ္လာမယ္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ကမၻာမွာရွိတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ သူတို႔ရဲ႕ အိမ္ကို ျပန္ပို႔တဲ့ေငြေပါင္းဟာ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၃၂၅ဘီလီယံေတာင္ရွိတဲ့လို႔ ကမၻာ့ဘဏ္က တြက္ခ်က္ပါတယ္ တခါ Brain Drain ဆိုရာမွာလဲ ဥပမာ အိႏၵိယ၊ ဂါနာ၊ ဖီဂ်ီ၊ ရိုေမးနီးယား စတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ အျပင္ထြက္လုပ္ၾကတဲ့သူေတြ ႏိုင္ငံတကာမွာ အေတြ႕အၾကံဳရွိၿပီးေတာ့ အိမ္ကိုျပန္ၾကတာေၾကာင့္ Brain Game ေတာင္မွ ျဖစ္ေနၿပီဆိုတဲ့ ဥပမာေတြကိုျပၾကပါတယ္ ဒါက ကမၻာနဲ႔ Migration ဆက္ႏြယ္တဲ့ ကုန္းေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာျပည္ဘက္မွာေကာ သူက ေဒါက္တာ ပထရစ္စာဟိုင္းပါ ဂါနာမွာ အေျခာဆိုက္ၿပီးေတာ့ Migration ဘာသာရပ္ကို အထူးျပဳေလ့လာထားတဲ့သူပါ ျမန္မာျပည္အေျခအေနကိုလဲ သူက သိပါတယ္ ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္ပကိုေျပာင္းေရႊ႕ ထြက္ေနရသူအမ်ားစုက ဖိအားေတြေၾကာင့္ထြက္လာရတဲ့သူေတြ အမ်ားစုျဖစ္တယ္ စစ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေစ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈေၾကာင့္ျဖစ္ေစ ထြက္လာရတဲက ဒုကၡသည္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္ အဲ့ဒီ ဖိအားေပးခံရလို႕ ထြက္လာရတဲ့သူေတြထဲမွာ စားဝတ္ေနေရး မလံုေလာက္လို႔ ထြက္လာရတဲ့သူေတြ ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းသူက ေျပာပါတယ္ လုပ္ခေတြ ပိုရမွာ မို႕လို႔ ထြက္လာရတဲ့ ပညာတတ္ေတြရွိေပမယ့္ အဲ့ဒီ အုပ္စုက အနည္းစုျဖစ္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္ စားဝတ္ေနေရးက ျပည္တြင္းမွာ မလံုေလာက္တဲ့အတြက္ ထိုင္းမွာ မေလးရွားမွာ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတြကို ေဘးဖယ္ေမ့ထားၿပီးေတာ့ လုပ္ေနရတဲ့ အလုပ္သမားေတြ သန္းခ်ီၿပီးေတာ့ ရွိပါတယ္ အဲ့ဒီမွာေတာင္ အခုေနာက္ဆံုး ထိုင္းမွာ ၂သန္းခြဲ နဲ႕ ၃သန္းၾကား ျမန္မာျပည္သားေတြရွိေနၿပီလို႔ သိရပါတယ္ အဲ့ဒီလို ထိုင္းေရာက္အလုပ္သမားေတြ မႏွစ္က ျမန္မာအစိုးရက ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ အလုပ္သမားေတြေခၚေတာ့ အလုပ္သမား ပတ္စ္ပို႕ေပါ့ေလ အဲ့ဒါကို ထုပ္ေပးေနပါတယ္ ဒီေတာ့ ဒီလို ပတ္စ္ပို႕ရျခင္းအားျဖင့္ သူတို႕မွာ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတြ ပိုရလာမလားလို႔ ေမွ်ာ္လင့္စရာပါ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အေျခစိုက္တဲ့ ေရာင္ျခည္ဦးအလုပ္သမားမ်ားအဖြဲ႕က အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ကိုမိုးေဆြကို ကၽြန္ေတာ္ဆက္သြယ္ၿပီး ေမးေတာ့ -
ပထမဦးဆံုး ၁ခ်က္အေနနဲ႕ကေတာ့ အလုပ္သမား ပတ္စ္ပို႕လုပ္တဲ့အတြက္ ေကာင္းႀကိဳးအေနနဲ႔ကေတာ့ အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ခရီးသြားလာခြင့္ရွိလာတယ္ အရင္တုန္းကဆိုရင္ေတာ့ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့နယ္ေျမကေနၿပီးေတာ့ ေက်ာ္ၿပီးေတာ့ သြားလို႔မရဘူး အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ တစံုတရာျပႆနာျဖစ္လာတယ္ဆိုရင္ သူတို႔ေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာသံရံုးကို ဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့ ေမးျမန္းၿပီးေတာ့ အကူအညီေတာင္းႏိုင္လာတယ္ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာေတာ့ ျမန္မာသံရံုးကေနၿပီးေတာ့ ဝင္ေရာက္ၿပီးေတာ့ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္လာတာမ်ဳိးေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕လာရတယ္ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးရွိလာေပမယ့္လည္း ထုိုင္းအလုပ္ရွင္ေတြရဲ႕ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြအေပၚ ခ်ိဳးႏွိမ့္မႈျပႆနာက စဲသြားတာေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး ဦးမိုးေဆြကပဲ ပံုမွန္ေန႕တဓူဝ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ျပႆနာကေတာ့ လုပ္အားခေပါ့ လုပ္အားခေတြကို ႏွိမ္ေပးတဲ့ ျပႆနာေပါ့ တရားဝင္ ထိုင္းႏိုင္ငံက သက္မွတ္ထားတဲ့ လုပ္အားခ အဲ့ဒီ ႏႈန္းထက္ ႏွိမ္ၿပီးေတာ့ ေပးထားတယ္ ထိုင္းအလုပ္သမားနဲ႔ ျမန္မာ အလုပ္သမားၾကားထဲမွာ ခြဲျခားၿပီးေတာ့ ဆက္ဆံခံရတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြ ေနာက္တစ္ခုက အလုပ္ခ်ိန္ေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ခိုင္းတာမ်ိဳးေတြ ဒီဟာေတြကေတာ့ ထပ္ ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြပါ အခုနေျပာတဲ့ လုပ္အားခ ကိစၥေပါ့ေနာ္ အခုလို သက္မွတ္ထားတဲ့ လုပ္အားခေတြ လခ နည္းေနတဲ့ ကိစၥေတြ က်ေတာ့ အခုနာပတ္စ္ပို႔ကိစၥကလဲ ရထားၿပီးၿပီဆိုေတာ့ အဲ့ဒီ သူေတြက ျမန္မာ အစိုးရကျဖစ္ေစ သူတို႔ ထိုင္းမွာရွိတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ေအဂ်င္ဆီကိုျဖစ္ေစ သြားတိုင္လို႔မရဘူးလား တရားဝင္ကေတာ့ သူတို႕ ထုိင္းအစိုးရမွာကေတာ့ တရားဝင္တိုင္ၾကားႏိုင္တဲ့ ဒီ Labour Maganizing ရွိတယ္ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာ အလုပ္သမားေတြမွာ ျပႆနာျဖစ္ေနတာက ပတ္စ္ပို႕ေတြကို လုပ္ထားတယ္ဆိုေပမယ့္ အမ်ားစုမွာက ဒီပတ္စ္ပို႔ေတြကို လုပ္ငန္းရွင္ေတြက တစ္ဖတ္လွည့္နဲ႕ သိမ္းထားတာမ်ိဳးေတြရွိတယ္ အဲ့ဒီေတာ့ အခုလိုမႈခင္း ျပႆနာေတြ ျဖစ္လာတဲ့ အခါမွာ ပိုင္ရွင္က ထုပ္မေပးတဲ့အတြက္ အလုပ္သမားေတြက မသြားရဲတာေတြ ၾကံဳေတြ႕ေနရတာေတြျဖစ္တယ္ ေနာက္ ၁ခ်က္က အလုပ္သမားေတြ အေနနဲ႔ကလဲ အဲ့ဒီလို ျပႆနာေတြ ႀကံဳလာတဲ့ အခါ ၾကရင္ ကိုယ့္ရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြ ေတာင္းဆိုေနလို႕ အခ်ိန္ကုန္မယ့္အစား တျခားေနရာမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္္တာမွ ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းမယ္ဆိုတဲ့ အျမင္မ်ိဳးေတြနဲ႔ ထြက္ခြာသြားတာမ်ိဳးေတြ ေနာက္ တတိယ အခ်က္အေနနဲ႔က ဒီ ျမန္မာသံရံုးေတြကို အကူအညီလွမ္းေတာင္းတဲ့ အခါမွာ အမ်ားေသာအားျဖင့္က ဒီ ျမန္မာသံရံံုးရဲ႕ အကူအညီကိုရရွိတာက အလြန္တရာ နည္းတယ္ ဟုတ္ကဲ့ ဘာပဲျဖစ္ေစေပါ့ ဒီလိုမ်ိဳး ပတ္စ္ပို႔ေတြလုပ္ေပးၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ျပႆနာတတ္မႈက ခင္ဗ်ားတို႕ အေတြ႕အၾကံဳအရ ေလ်ာ့က်သြားတာမေတြ႕ရဘူးလား ခင္ဗ် ဒီ ပတ္စ္ပို႕လုပ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ အလုပ္သမားအလုပ္ရွင္ျပႆနာေတြ အလုပ္သမားေရးရာျပႆနာေတြ ကေတာ့ သိပ္အမ်ားႀကီးေလ်ာ့က်သြားတာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေတြ႕ရေသးဘူးဗ် ဆက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနဆဲပဲဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ေနရတယ္ ဒါေပမယ့္ အလုပ္သမားေတြဘက္ကေတာ့ ဒီ Documents ေတြ ရွိလာတဲ့ အတြက္ အရင္ကထက္စာရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ ေျပာရဲဆိုရဲရွိလာတယ္ ပိုၿပီးေတာ့ အလုပ္သမားရံုးေတြမွာ တိုင္ၾကားလာတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႔လာရတယ္ ဒါက ထိုင္း ဘက္က အလုပ္သမားေတြရဲ႕ အေျခအေန သူတို႔ထဲမွာ အထက္တန္းပညာတတ္သူေတြလဲ ပါၾကေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ အေျခခံပညာ အဆင့္အထိ ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့သူေတြမ်ားတယ္လို႔လဲ သိရပါတယ္ အဆင့္ျမင့္ပညာေတြ တတ္ေျမာက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္တြင္းက ထြက္ေနရသူေတြရဲ႕ အေရးကေတာ့ စီးပြားပညာရွင္ ေဒါက္တာ ျမင့္မိုးခ်စ္ကေတာ့ ဒါဟာ Brain Drain လို႔ သူမျမင္တဲ့ အေၾကာင္း Brain Drain လို႔ ဦးေႏွာက္ဆံုးရႈံးတယ္လို႔ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ မျမင္ပါဘူး ဒီႏိုင္ငံထဲမွာ ရွိေနမွ ဒီႏုိင္ငံအတြက္အလုပ္လုပ္ႏိုင္မယ္ဆိုတာ မ်ိဳးကို ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႕ သိပ္မထင္ပါဘူး ဒီမွာေနၿပီးေတာ့လဲ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သုေတသနလုပ္တာတို႔ ဘာတို႔ေပါ့ေနာ္ အဲ့ဒါေတြ အႀကိဳးရွိတဲ့ဟာေတြ လုပ္ႏိုင္တာပါပဲ အေျခခံပညာတတ္သူေတြေကာ အဆင့္ျမင့္ ပညာတတ္သူေတြေကာ ဒီျမန္မာျပည္က ေရႊ႕ေျပာင္းထြက္လာၾကတဲ့သူေတြဟာ ဖိအားေတြေၾကာင့္ ထြက္လာၾကတဲ့သူေတြက အမ်ားစုပါ အခု အစိုးရသစ္ေပၚလာခဲ့ပါၿပီ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ မိန္႔ခြန္းဟာျဖင့္ ေမွ်ာ္လင့္စရာေတာ့ ေကာင္းတယ္လို႔လဲ ေျပာေနၾကတယ္ ဒီေတာ့ ပညာရွင္ေတြ အလုပ္သမားေတြ အိမ္ျပန္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကၿပီလား ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အရင္နဲ႕ စာရင္ေတာ့ နီးလာၿပီလို႔ ထင္ပါတယ္ အဲ့ဒါနဲ႔ တစ္ခ်က္ေတာ့ ရွိတာေပါ့ေနာ္ တကယ္လို႔ လုပ္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္အထိလုပ္မလဲ ဆိုတာ အဲ့ဒါကေတာ့ တစ္ခ်က္ကရွိေသးတာေပါ့ေနာ္ ကၽြန္ေတာ့္ျမင္ပါတယ္ အျပင္မွာေရာက္ေနတဲ့သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားကလဲ တကယ္တမ္းသာ သူတို႔ သင့္ေတာ္တဲ့ ေနရာကေန အေထာက္အကူျပဳခြင့္ရမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အေထာက္အကူျပဳခ်င္တဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိမွာပါ အရင္ထက္စာရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္ နည္းနည္းေတာ့ နီးလာၿပီလုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္ အမ်ားစုကေတာ့ ဒီလက္ရွိအစိုးရအေပၚမွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတာ့ နည္းတယ္ဗ် နည္းတယ္ဆိုတာက ဥပမာ တခုအေနနဲ႔ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းေတြ အတြင္းမွာ ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ ထားဝယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္းက အလုပ္သမားေတြေပါ့ေနာ္ ထုိင္းကုမၸဏီေတြကေနၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို ထိုင္းႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ သူတို႔ရဲ႔လုပ္အားခႏႈန္းထားအတိုင္းေပးမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အလုပ္သမားေတြကို ငွားရမ္းတယ္ ထားဝယ္ဘက္က အလုပ္သမားအမ်ားစုကလဲ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္မွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ အလုပ္သမားေတြျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ ဒါေပမယ့္ တကယ္သူတို႔ သြားတဲ့အခါမွာ လုပ္အားခေတြ မရဘူး မရတဲ့အတြက္ သူတို႔ ဆႏၵျပမႈေတြျဖစ္တယ္ အဲ့ဒီလိုဟာမ်ိဳးေတြက ဆက္ၿပီးေတာ့ ရွိေနတယ္ ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ရွိျမင္ေနရတာက လယ္ယာေျမေတြကို သိမ္းတဲ့ကိစၥ ကုမၸဏီႀကီးေတြက သိမ္းတဲ့ကိစၥေတြပဲျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာျပည္က လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္က အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံထဲကို ထပ္ၿပီးထြက္ေနၾကတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႔ေနရတယ္ အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႕ကေတာ့ လက္ရွိအစိုးရအေပၚမွာ အမ်ားႀကီးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မထားဘူး ေစာင့္ၾကည့္အံုးမယ္ ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ေတြ႔ရတယ္ ေဒါက္တာ ပါတ္ထရစ္စာဟိုင္းကေတာ့ ေရႊ႕ေျပာင္းထြက္လာတဲ့သူေတြ ျမန္မာျပည္ကို မျပန္ႏိုင္ၾကတာက ဒ႑ာရီလိုပါပဲ တဘက္ႏိုင္ငံေတြမွာ သူတို႔ ႏွစ္ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာေရာက္ ေနတာလဲ ဆိုတာကိုပဲ သူတို႔ရဲ႕ သားသမီးေတြရဲ႕ ပညာေရးကိစၥ အဲ့ဒီ ဆိုင္ရာႏိုင္ငံရဲ႕ အသိုင္းအဝိုင္းေတြၾကားမွာ ကိုယ္က က်င္လည္ေနၿပီဆိုတဲ့ ကိစၥ တခါ မူရင္းႏိုင္ငံကို ျပန္ရင္ ရမယ့္လခ ရမယ့္ေငြစတာေတြကို သည္လိုအေျခအေနေပၚမွာ စဥ္းစားၾကတာဆိုေတာ့ ဇာတိႏိုင္ငံေတြမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ အေျခအေနေတြ တိုးတက္ေနလဲဆိုတဲ့ အေပၚမူတည္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း သူက သံုးသပ္ေျပာသြားပါတယ္ ခင္ဗ်