ေရြႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအေရး ထိုင္းမူဝါဒကို သံုးသပ္ျခင္း

အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးႏွင့္ စီးပြားေရးလိုအပ္ခ်က္ အားၿပိဳင္မႈမ်ားအေပၚ အေျခခံၿပီး ထိုင္းအစိုးရ တာဝန္ရွိသူမ်ားသည္ ယခုအခါတြင္ ကေမာၻဒီးယား၊ လာအိုႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား တရားဝင္ မွတ္ပံုတင္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ရန္ နည္းနည္းခ်င္းစီ လိုက္ေလ်ာ လုပ္ေဆာင္ေပးလာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ အလုပ္သမားမ်ား၏ အေျခအေနမွာ တရားမဝင္ျဖစ္ေနဆဲပင္ျဖစ္ၿပီး ခိုးဝင္လာမႈေၾကာင့္ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ ေပးခံရဖြယ္ရွိေနသည္။ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား လြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ျပင္းထန္စြာ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားၿပီး အလုပ္သမား အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္း လံုးဝလ်စ္လ်ဴရႈထားသည္။ ၂၀၀၁၊ ၂၀၀၄၊ ၂၀၀၉ ႏွင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ မွတ္ပံုတင္ျပဳလုပ္ေပးေရး အစီအစဥ္မွာ အေထာက္အထား၊ အခ်က္အလက္ မျပည့္စံုေသာ အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ မွတ္ပံတင္ရရန္ မဟာအခြင့္အေရး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သား ၂ သန္းနီးပါး မွတ္ပံုတင္ခဲ့သည္။ တႏွစ္အတြင္း တစ္ႀကိမ္တည္း အေျမာက္အျမား မွတ္ပံုတင္ျခင္းေၾကာင့္ အလုပ္ေခၚစာ အသစ္ျပန္လုပ္ျခင္း ကိစၥမ်ားမွာ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သား အေျမာက္အျမား အလုပ္ေျပာင္းေရႊ႕ျခင္းႏွင့္ အလုပ္ရွင္မ်ားအေနျဖင့္ ရႈပ္ေထြးၿပီး အဆင့္မ်ားလြန္းေသာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ပံုစံမ်ားေၾကာင့္ တရားမဝင္ ျပန္လည္ ျပဳလုပ္လာၾကသည္။ မွတ္ပံုတင္ျခင္းႏွင့္ ပါမစ္အသစ္လုပ္ျခင္း ျဖစ္စဥ္မ်ားမွာ ရႈပ္ေထြးၿပီး အဆင့္မ်ားလြန္းျခင္းႏွင့္ အခ်ိန္ၾကာျခင္းႏွင့္ ေငြေၾကးအကုန္အက် မ်ားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ အလုပ္ရွင္မ်ားမွာ မွတ္ပံုတင္ျခင္းကိုစၥကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈလာၾကသည္။ မၾကာေသးမီကမွ အသစ္ေရာက္လာေသာ လုပ္သားမ်ားမွာလည္း မွတ္ပံုတင္လုပ္ရန္ မတတ္ႏိုင္ၾကေပ။ ေပးထားေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ရယူရန္ လက္လွမ္းမမီျခင္း၊ မွတ္ပံုတင္မရွိေသာ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ အလုပ္ရွင္မ်ားကို တြန္းအားမေပးႏိုင္ျခင္း၊ အရာရွိမ်ားႏွင့္ လူပြဲစားမ်ား၏ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အေႏွာင့္အယွက္ေပးျခင္းမ်ားက မွတ္ပံုတင္ျပဳလုပ္လာရန္ မဆြဲေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေပ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၿပီးေနာက္ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာ၊ ကေမာၻဒီးယား၊ လာအို နိုင္ငံမ်ားအၾကား အလုပ္သမားမ်ားအေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ နားလည္မႈ စာခြ်န္လႊာ (MoU) ကို ၂၀၀၂-၂၀၀၃ တြင္ ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့သည္။ ၄င္းနားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာတြင္ တရားမဝင္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား တရားဝင္ျဖစ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိက်ေသခ်ာ ေကာင္းမြန္ေသာ နည္းလမ္းႏွစ္ခု ပါဝင္သည္။ ပထမအဆင့္မွာ မည္သည့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္း စိစစ္ရန္ (Nationality Verification – NV) ႏွင့္ ဒုတိယအဆင့္အေနျဖင့္ MoU အတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ ျဖစ္သည္။ NV က ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ အလုပ္သမားမ်ားအား ၄င္းတို႔၏ မူရွင္းႏိုင္ငံရွိ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ စစ္ေဆး၍ တရားမဝင္ျဖစ္ေနျခင္းကို တရားဝင္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ MoU လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားမွ အလုပ္သမားမ်ား တရားဝင္လမ္းေၾကာင္းမ်ားမွ တဆင့္ အမွန္တကယ္ လုပ္သားလိုအပ္ေနေသာ စက္႐ံုအလုပ္႐ံုမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးရန္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကတည္းကပင္ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ တရားဝင္ အေထာက္အထား ထုတ္ေပးေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ တရားဝင္ အေထာက္အထား ထုတ္ေပးေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား အေနျဖင့္ ယံုၾကည္မႈ တိုးတက္လာၿပီး ၄င္းတို႔၏ အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္း ရရွိလာႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ဗ်ဴ႐ိုကရက္တစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားေၾကာင့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားရွိလာခဲ့သည္။ လုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ထင္သာျမင္သာရွိေအာင္ မထုတ္ျပန္ႏိုင္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားျခင္း၊ ၾကားပြဲစားမ်ားေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအေနျဖင့္ အေႂကြးတင္မည့္ကိန္း ပိုမိုဆိုက္လာျခင္း၊ မူလတိုင္းျပည္၏ ႏိုင္ငံသားမွတ္ပံုတင္ျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ NV လုပ္ငန္းစဥ္တို႔ မခ်ိတ္ဆက္မိျခင္း၊ တရားဝင္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ၿပီးပါကလည္း ရသင့္ရထိုက္သည့္ အကာအကြယ္ေပးျခင္းစေသာ အခြင့္အေရးမ်ား မရရွိျခင္းတို႔ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအား မီွခိုေနသူမ်ား (အထူးသျဖင့္ ကေလးမ်ား) အထူး မ်ားျပားလာေသာ္လည္း အရြယ္ေရာက္ၿပီးေသာ သူမ်ားသာ ပံုမွတ္လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ေဆာင္ရြက္မႈတြင္ အႀကံဳးဝင္သည္။ တခ်ိဳ႕ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ ကတိေပးသည္ဟု လက္မွတ္ထုိးထားေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ က်န္းမားေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ လက္လွမ္း မမီႏိုင္ေသးျခင္းႏွင့္ ေရြ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိက်ေသာ ဥေပေဒမ်ား မရွိေသးျခင္းတို႔ကို ေတြ႔ရသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္း ႏိုင္ငံျခားလုပ္သားဦးေရ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိေသာ္လည္း ေရရွည္စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ႐ႈေထာင့္မ်ားမွေန၍ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားအားလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ မူဝါဒမ်ား မခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ေပ။ ထိုမူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ရန္ ထိုင္းႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ၂၀၁၁ က ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ Universal Periodic Review ဖိုရမ္တြင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းအား အလြန္အေရးပါေသာ ကတိတခုအေနျဖင့္ ေပးထားခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ အစိုးရ တာဝန္ရွိသူမ်ားကလည္း လူ႔အခြင့္အေရး၊ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးႏွင့္ ဥပေဒအတိုင္း ျဖစ္ေရးထက္ ထုတ္ကုန္စက္႐ံုမ်ားအတြက္ ေစ်းေပါ၍ အရည္အခ်င္း မျပည့္မီေသာ လုပ္သားမ်ား လိုအပ္မႈကို ပိုမိုဦးစားေပးလာခဲ့သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားကို အရည္အေသြး ျမွင့္တင္ေပးျခင္းျဖင့္ မူလတိုင္းျပည္မ်ားအတြက္ အဖိုးတန္ေသာ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္မ်ား ျဖစ္လာႏိုင္ျခင္းႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ အနာဂတ္ ထုတ္ကုန္အတြက္ ကုန္ၾကမ္းမ်ားျဖစ္သည္ဟု မည္သူမွ်မရႈျမင္ၾကေပ။ မၾကာေသးခင္က ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား စီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထိုင္းႏိုင္ငံအား ပိုမိုဖိအားေပးမႈမ်ား မ်ားျပားလာခဲ့သည္။ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းသည္ လူကုန္ကူးမႈကုိ အားေပးအားေျမွာက္ျပဳလာေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံသည္ ေဝးလံေသာ တိုင္းျပည္မ်ားသို႔ လူကုန္ကူးမႈမ်ားအတြက္ ခရီးတေထာက္နားရာ သို႔မဟုတ္ အဓိကက ေသာ့ခ်က္ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္လာသည္။ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား၏ အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား၊ လူကုန္ကူးမႈမ်ား၊ ကေလးအလုပ္သမားမ်ားကို ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ အဓိက ျပည္ပပို႔ကုန္ အလုပ္႐ံုမ်ားျဖစ္ေသာ ေရထြက္ပစၥည္းလုပ္ငန္းမ်ား၊ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္မ်ား၊ နာနတ္သီးလုပ္ငန္း၊ သစ္သီးႏွင့္ ရာဘာလုပ္ငန္းမ်ားတြင္သာမက ႏိုင္ငံ၏ အဓိက အႀကီးဆံုး ဝင္ေငြရေနေသာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ပါ ေတြ႔ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အျငင္းပြားမႈမ်ားမွာ ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ပါ ပတ္သက္လာခဲ့သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အဆိုပါစိန္ေခၚမႈမ်ားကို တံု႔ျပန္ရာတြင္ ျပည့္စံုမႈ မရွိသည့္အျပင္ အေၾကာင္းအက်ိဳး ညီညြတ္ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမရွိဟု ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက ယူဆၾကသည္။ ၂၀၁၃ ဇူလိုင္တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ထိုင္းႏိုင္ငံအား လူကုန္ကူးမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဆင့္ ၃ သတ္မွတ္ရန္ ျပင္ဆင္ထားသည္။ အဆင့္ ၃ မွာ အနာဂတ္ မူဝါဒေရးရာ၊ ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈစေသာ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အနိမ့္ဆံုးျဖစ္သည္။ ထိုဖိအားမ်ားေၾကာင့္ ထိုင္းအေနျဖင့္ ေရြႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအေရး (အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ) ကို ယခင္ကထက္ ပိုမိုအာ႐ံုစိုက္လာခဲ့ရသည္။ ၄င္းတို႔အေနျဖင့္ မေက်နပ္ေသာ္လည္း ထိုကိစၥမွာ လတ္တေလာ ေရတုိေျဖရွင္းရမည့္ ကိစၥမဟုတ္ဘဲ ေရရွည္ အက်ိဳးေက်းဇူးအတြက္ပါ လိုအပ္ေၾကာင္း တျဖည္းျဖည္းလက္ခံလာၿပီး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား၏ ေရြ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား အေရးကို ပိုမိုတာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္လာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မၾကာေသးခင္ကမွ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈမ်ားကလည္း အနာဂတ္ျမန္မာ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား ရရွိႏိုင္မႈႏွင့္ ၄င္း၏ စီးပြားေရးအေပၚ သက္ေရာက္ႏိုင္မႈမ်ားအတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံကို ပိုမိုအာရံုစိုက္လာေစသည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ (၂၀၁၂ ေမလက မဟာခ်ိဳင္ရွိ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ားထံ လာေရာက္လည္ပတ္မႈ) တို႔ကလည္း ျမန္မာျပည္မွ အလုပ္သမားမ်ားကို ေနရပ္ျပန္ရန္ ျပန္ေခၚေနသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုင္းႏိုင္ငံက ျပည္တြင္းတြင္ လတ္တေလာရွိေနေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား တသန္းေက်ာ္ကို ၂၀၁၂ ဒီဇင္ဘာ ၁၄ ရက္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးမည္ဟု ေၾကညာလိုက္သည္။ ဒီဇင္ဘာ ၁၄ ရက္ေန႔သည္ NV လုပ္ငန္းစဥ္၏ ေနာက္ဆံုးရက္ျဖစ္ေနၿပီး အျပည္အျပည္ဆိုင္ရာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေန႔ မတိုင္မီ ေလးရက္ေျမာက္ေန႔ ျဖစ္သည္။ ထိုင္းအစိုးရမွ ေနာက္ထပ္ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား တရားဝင္ အေထာက္အထား ျပဳလုပ္ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို ထပ္မံခြင့္ျပဳေတာ့မည္ မဟုတ္ဘဲ တရားမဝင္ရွိေနေသာ အလုပ္သမားမ်ားအား ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးမည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ နားလည္မႈစာခြ်န္လႊာအရ ေရွ႕ဆက္ တရားဝင္ျပဳလုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ာႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအား စီမံခန္႔ခြဲမႈ ကိစၥမ်ားကို စားပြဲဝိုင္းထိုင္ ညႈိႏႈိုင္းေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ဟု ဆိုသည္။ အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖံုဖံုေသာ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအေရး ေဆာင္ရြက္ေသာ အစိုးရအရာရွိမ်ားေၾကာင့္ အစီအစဥ္မ်ားအားလံုး ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္သည္။ ထို႔အျပင္ ထိုင္းအစိုးရ၏ မပိုင္ႏိုင္ေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သား စီမံခန္႔ခြဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ မျပည့္စံုေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားဆိုင္ရာ ေရရွည္မူဝါဒမ်ား၊ တရားဥပေဒကို မ်က္ကြယ္ျပဳ၍ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားမွာ ေရွာင္လႊဲ၍ မရေသာ အေထာက္အထားမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ျဖစ္လာမည့္ ကိစၥမ်ားကို နားလည္သိရွိ၍ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ၿပီးခဲ့သည့္လေႏွာင္းပိုင္းက တာဝန္ရွိသူမ်ားကို ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံကလည္း ထပ္မံ သက္တမ္းတိုးေပးရန္ လိုက္ေလ်ာေတာ့မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပး ခံရသူမ်ားအတြက္ မိမိဖာသာ ေျဖရွင္းရန္ ျပတ္ျပတ္သားသား တံု႔ျပန္ခဲ့သည္။ ျမန္မာ အလုပ္သမားဝန္ႀကီးအေနျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ အျမန္ဆံုးလာေရာက္၍ ထိုကိစၥကို ဆက္လက္ေဆြးေႏြးသင့္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ၄င္းတို႔ႏိုင္ငံတြင္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ေနေသာ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား အေပၚထားရွိရမည့္ ဝတၱရားမ်ားကို မေစာင့္ထိန္း႐ံုသာမက ထိုင္းမူဝါဒေရးဆြဲသူမ်ားသည္ ၄င္းတို႔၏ စီးပြားေရးမွာ လာစာနည္း၍ အရည္အေသြး မမီေသာ အလုပ္သမားမ်ားအေပၚ မီခိုေနရေသးသည္ဆိုသည္ကို လူသိရွင္ၾကားဝန္ခံရန္ ျငင္းပယ္ေရး (သို႔မဟုတ္) ယထာဘူတာက်က် သံုးသပ္ေရး ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကသည္။ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးျခင္း၏ ျဖစ္လာမည့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဂယက္ကုိလည္း ထုိင္းႏိုင္ငံအေနျဖင့္ မစဥ္းစားခဲ့ေခ်။ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက အလုပ္သမားရွားပါးမႈအတြက္ ဆႏၵျပၾကၿပီး အစိုးရအေနျဖင့္ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးပါက အလုပ္သမား အမ်ားအျပား အိမ္ျပန္သြားမည္ကို ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကသည္။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား၏ အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ လူကုန္ကူးမႈမ်ားကို အာ႐ံုစိုက္လာေနေသာ္လည္း ထိုင္းအစိုးရအေနျဖင့္ အလုပ္သမားမ်ားကို အေႂကြးႏြံႏွင့္ လူကုန္ကူးမႈ အႏၲရာယ္ထဲသို႔ တြန္းပို႔ေနသည္။ ထိုင္းအစိုးရ အဖြဲ႔အတြင္းတြင္လည္း ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားအေရးႏွင့္ လူကုန္ကူးမႈကိစၥမ်ားအတြက္ တာဝန္ ရွိေသာသူမ်ားကို အျပင္းအထန္ ဖိအားေပးးေနသည္။ အၿမဲလိုလိုပင္ ထိုင္းအစိုးရသည္ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းကို ေနာက္ဆံုးရက္ သတ္မွတ္ေၾကညာၿပီး ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ အလုပ္သမားမ်ားကို စြပ္စြဲဖမ္းဆီးေလ့ရွိသည္။ တရားမဝင္ အလုပ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္ပါက ျပန္လႊတ္ေပးခံရေသာ္လည္း မတတ္ႏိုင္ပါက ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးခံရသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ထိုင္းႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ဒီဇင္ဘာ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးျခင္း မျပဳလုပ္ဘဲ အခြင့္အေရးကို အမိအရ ယူသင့္သည္။ သို႔ေသာ္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသူမ်ားအားလံုး (ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔မ်ား၊ သံတမန္မ်ားႏွင့္ အေရးႀကီး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား) ညိွႏိႈင္းတိုင္ပင္ၿပီး ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ပိုမို အားေကာင္းလာေစရန္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို ေလးစားလိုက္နာေစရန္ လုပ္ေဆာင္ရမည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ တရားမဝင္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ိဳးသားေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးကို ေလးစားလိုက္နာေသာ နည္းလမ္းမ်ား၊ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိေသာ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား အေျမာက္အျမားရွိသည္။ အေရးၾကီးသည္မွာ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရး စင္တာ ၇ ခုတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တာဝန္ရွိသူမ်ားမွ တရားမဝင္အလုပ္သမားမ်ားအား မွတ္ပံုတင္ေပးျခင္း၊ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္မ်ားအား ေစ်းႏႈန္းသက္သာစြာျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း မ်ားကို လံုျခံဳ၍ ထင္သာျမင္သာရွိေသာ နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည္။ ၄င္းစင္တာမ်ားအေနျဖင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားသာမက ၄င္းတို႔အားမွီခိုေနေသာသူမ်ားကိုပါ တရားဝင္ ျဖစ္ေရး၊ ၄င္းတို႔၏ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးကိစၥမ်ားကိုပါ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္လိုသည္။ လက္ေတြ႔မက်ေသာ မွတ္ပံုတင္ျခင္းလုပ္ငန္း ေနာက္ဆံုးရက္သတ္မွတ္ျခင္း ေၾကညာခ်က္ႏွင့္ အေျမာက္အျမား ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးျခင္းမွာ အေၾကာင္းအက်ိဳး ခိုင္လံုမႈ လံုးဝမရွိေပ။ ယခုလုပ္ရပ္မွာ အဆင္အျခင္ ကင္းမဲ့စြာျဖင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ားကို ပိုမိုႀကီးထြားလာေစလိမ့္မည္။ ဒီဇင္ဘာ ၁၄ ရက္ေန႔ မတိုင္မီ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ထိုင္းအစိုးရတို႔အၾကား ပူးေပါင္းညွိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားမွတဆင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အဆင္ေျပေသာ နည္းလမ္းတခုကို ခ်မွတ္ႏိုင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္သည္။ သို႔မွသာ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တရားဥပေဒႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားအား ေလးစားလိုက္နာမႈမ်ား ပိုမိုတိုးတက္လာေစပါမည္။ (ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းစာပါ မစၥတာ အန္ဒီေဟာလ္ (Andy Hall) ၏ Deadlines, threats against migrants bad for both sides ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆို ေဖာ္ျပပါသည္။ မစၥတာ အန္ဒီေဟာလ္သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံ မဟီေဒါလ္ တကၠသိုလ္၊ လူဦးေရႏွင့္ လူမႈသုေတသနဌာန (IPSR) ရွိ မဟီေဒါလ္ မိုက္ဂေရးရွင္း စင္တာ (MMC) မွ ႏိုင္ငံျခားသား ကြ်မ္းက်င္သူပညာရွင္တဦး ျဖစ္သည္။) Credit to Irrawaddy